W związku z niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi i pokrywą śnieżną pomiary lidarowe nie zostały wykonane. Jednocześnie deklarujemy, że ww. prace rozpoczniemy niezwłocznie po pojawieniu się możliwości wykonania nalotu.

Całość prac powadzonych we wskazanych lokalizacjach oraz byłych terenach górniczych należących do ZGH „Bolesław” S.A będzie kwartalnie przedstawiane w kolejnych komunikatach, zamieszczanych na stronie Spółki.

Wyniki prac powadzonych we wskazanych lokalizacjach oraz byłych terenach górniczych należących do ZGH „Bolesław” S.A będą przedstawiane kwartalnie w kolejnych komunikatach

Działalność górnicza od wieków przekształcała teren, powodując najczęściej łagodne obniżenia, lokalne ugięcia, rozległe niecki a czasami leje i zapadliska znacznych rozmiarów. Te deformacje były i są nieodłącznym widokiem krajobrazu ziemi olkusko-bolesławskiej, na której od 8. wieków wydobywano rudy kruszconośne. Należy zaznaczyć, że oprócz działalności górniczej budowa geologiczna górotworu w naszym rejonie sprzyja powstawaniu zapadlisk. Występują tu bowiem zjawiska krasowe – szczeliny, jaskinie, studnie i kominy. W okresie działalności ZGH pierwsze zapadliska w rejonie eksploatacji zawałowej kop. „Bolesław” powstały w 1968 roku.

Powyższe zjawiska związane były z prowadzoną do końca 1994 roku eksploatacją górniczą na zawał, w wyniku której następowało przerwanie ciągłości skał stropowych a na powierzchni terenu ujawniały się zapadliska i mniejsze deformacje nieciągłe.
Można powiedzieć, że pojawianie się nowych zapadlisk jest nadal zjawiskiem codziennym.

Pierwsze duże zapadlisko po zakończeniu eksploatacji w kopalni „Olkusz-Pomorzany” powstało na początku 2022 roku w Hutkach. Reaktywowało się zapadlisko z początku lat 80-tych, gdzie nałożyły się zjawiska krasowe (komin krasowy) i eksploatacja na zawał. Następne, przy popularnym wśród spacerowiczów jeziorku Piaski w pobliżu ogródków działkowych w Olkuszu. W październiku 2022 roku kolejne nieopodal Pustyni Błędowskiej, na terenie Leśnictwa Pomorzany, a 14 lutego 2023 przy obwodnicy Bolesławia.

Od momentu rozpoczęcia procesu likwidacji kopalni „Olkusz-Pomorzany” powołany został przez ZGH zespół ds. byłej eksploatacji zawałowej oraz powstałych w wyniku tej eksploatacji deformacji nieciągłych po byłych Kopalniach: „Olkusz-Pomorzany”, „Bolesław” i „Olkusz”. Zespół na bieżąco monitoruje tereny byłego obszaru górniczego i analizuje możliwość wystąpienia kolejnych deformacji. W skład zespołu wchodzą pracownicy kopalni posiadający stosowne uprawnienia zawodowe. W lutym 2023 roku zespół ten został poszerzony o pracowników naukowych AGH w Krakowie tj. rzeczoznawcę ds. ruchu zakładu górniczego oraz specjalistę w zakresie ochrony terenów górniczych.

Głównym zadaniem Zespołu jest monitorowanie obszarów po eksploatacji zawałowej w byłych kopalniach ZGH "Bolesław" S.A. oraz powstałych w wyniku tej eksploatacji deformacji nieciągłych, a także informowanie o zaistniałych zapadliskach Dyrektora OUG w Krakowie, właścicieli gruntów oraz właściwego Wójta/Burmistrza na terenie którego powstało zapadlisko. W miejscach już istniejących zapadlisk oraz w miejscach potencjalnie zagrożonych umieszczane są tablice ostrzegawcze.

Do października 2023 r. odbyło się 79 posiedzeń ww. zespołu. Z każdego posiedzenia powstał stosowny protokół, zatwierdzony przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego i przesłany do Okręgowego Urzędu Górniczego w Krakowie. Dodatkowo wszystkie działania dotyczące prac w związku z realizacją planu ruchu likwidowanego zakładu górniczego są przedmiotem comiesięcznych kontroli OUG w Krakowie.

Zgodnie z zarządzeniem KRZG nr 15/2023 z dnia 17.07.2023 r. kontrola deformacji nieciągłych na terenach byłych obszarów górniczych kopalń „Olkusz-Pomorzany”, „Bolesław” i „Olkusz” oraz kontrola stanu oznakowania terenów z powstałymi deformacjami nieciągłymi lub zagrożonych ich powstaniem prowadzona jest przez Mierniczego Górniczego z ustaloną częstotliwością. Wyniki kontroli odnotowywane są w „Książce kontroli rejonów objętych powstawaniem deformacji nieciągłych”.

Zakres działań mających na celu wyjaśnienie przyczyn powstawania deformacji nieciągłych nie tylko ogranicza się do analiz materiałów kartograficznych. W czasie pracy zespołu zostało podjęte szereg działań mających na celu lepsze zrozumienie problemu deformacji nieciągłych po przez zlecenie specjalistycznym podmiotom zewnętrznym wykonanie dwóch cykli pomiarów geofizycznych przeprowadzonych przez min. Główny Instytut Górnictwa w Katowicach dla parceli eksploatacyjnej byłej Kopalni Bolesław, która znajduję się najbliżej zabudowań w rejonie ul. Kluczewskiej w Bolesławiu czy to pomiarów dla obwodnicy Bolesławia. Wszystkie prace badawcze były prowadzone w porozumieniu z gminą Bolesław czy też mieszkańcami przedmiotowych nieruchomości. Wyniki wszystkich prac były przekazane zainteresowanym stronom niezwłocznie po ich otrzymaniu.

Dodatkowo wykonywane jest też szereg pomiarów geodezyjnych przy pomocy nowoczesnych technik min. przy użyciu technologii LIDAR oraz UAV czy też satelitarnej interferometrii radarowej, która umożliwi przedstawienie prognoz i możliwości wystąpienia deformacji nieciągłych w newralgicznych miejscach eksploatacji górniczej. Wyżej wymienione prace prowadzone są w oparciu o stosowne przepisy prawa i nadzorowane przez osoby posiadające stosowne kwalifikacje. Wyniki tych prac opracowywanych przez Akademie Górniczo – Hutniczą w Krakowie wskazują, że do tej pory, nie zauważono ruchów powierzchni terenu, które można by było powiązać z nowo powstającymi zapadliskami na byłych terenach górniczych ZGH Bolesław S.A.

Całość prac związanych z inwentaryzacją zapadlisk oraz zabezpieczaniem terenu objętego możliwością wystąpienia deformacji nieciągłych podlega kontroli stosowych organów nadzoru. Wyższy Urząd Górniczy czy to Okręgowy Urząd Górniczy nie sygnalizuje jakichkolwiek zastrzeżeń, co do czynności prowadzonych w związku z deformacjami nieciągłymi. Dodatkowo ZGH „Bolesław” S.A. jest w stałym kontakcie z przedstawicielami Nadleśnictwa Olkusz, na terenie, którego występują wspomniane wcześniej deformacje. Teren ten objęty jest dodatkowo stosowymi obostrzeniami, znajdującymi się na stronie internetowej Nadleśnictwa Olkusz, których treść stanowi zarządzenie NR 31/2023 Nadleśniczego Nadleśnictwa Olkusz z dnia 31 lipca 2023 roku w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu wstępu do lasu w związku ze zniszczeniem drzewostanu i degradacją runa leśnego spowodowaną wystąpieniem zapadliska.
ZGH „Bolesław” S.A nie wnosi jakichkolwiek zastrzeżeń w związku z współpracą dotyczącą zapadlisk i podkreśla stałe zaangażowanie pracowników Nadleśnictwa Olkusz.

Proces likwidacji i zatapiania Kopalni „Olkusz-Pomorzany” jest stale monitorowany przez stosowne służby naszych zakładów, począwszy od pomiarów hydrogeologicznych dających ważne informacje dotyczące poziomu wód podziemnych po inwentaryzacje deformacji na powierzchni. W ostatnim czasie zaobserwowano zdecydowane zmniejszenie ilości nowopowstałych zapadlisk do poziomu kilku na kwartał. Niewątpliwie ma na to wpływ zatopienia utworów triasowych oraz rozpoczynający się proces zatapiania utworów czwartorzędowych, co na powierzchni objawia się pojawianiem pierwszych zalewisk. Aktualnie zinwentaryzowano 144 zapadliska od czasu wyłącznie systemu odwadnia kopalni „Olkusz-Pomorzany”, które w zdecydowanej większości występują na terenie byłej eksploatacji zawałowej. Kilka pozostałych zapadlisk, jakie znajdują się poza obszarami zawałowymi związane są głównie z reaktywacją historycznych zapadlisk, jakie miały miejsce w ciągu wielowiekowej eksploatacji górniczej rejonu olkuskiego, bądź obwałami górniczymi w trakcie funkcjonowania kopalni, które w połączeniu z procesami sufozji i krasu doprowadziły do deformacji terenu, co miało miejsce głównie na terenie gminy Klucze.
W gminie Klucze zjawiska krasowe nie należą do rzadkości, co zostało określone w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Klucze CZĘŚĆ I - UWARUNKOWANIA Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XII/142/2016 Rady Gminy w Kluczach z dnia 23 czerwca 2016 r. „Na obszarze gminy silnie rozwinięte są zjawiska krasowe będące wynikiem tektoniki, braku ciągłej pokrywy nieprzepuszczalnych warstw nad skałami węglanowymi triasu, a także obecności znacznej miąższości utworów czwartorzędowych o wysokim stopniu infiltracji. Najczęstsze formy krasowe to jamy i jaskinie puste lub wypełnione, które szczególnie silnie rozwinięte są w utworach kruszconośnych.”

ZGH „Bolesław” S.A w pełni rozumie obawy społeczeństwa w zawiązku z procesami zapadliskowymi, lecz należy podkreślić, że zdecydowana większość tych procesów występuje w miejscach wskazanych wczesnej w stosowych dokumentach związanych z likwidacją Kopalni „Olkusz-Pomorzany” min. plan ruchu likwidowanego zakładu górniczego. Tereny te, znajdują się głownie w lasach i są zrekultywowanymi wyrobiskami byłych kopalni piasku i są oznaczone stosowymi tablicami ostrzegawczymi. Jednocześnie należy podkreślić fakt, że pracownicy ZGH „Bolesław” S.A. w czasie kontroli wygrodzenia terenu niejednokrotnie spotkali się z aktami wandalizmu i celowym niszczeniem tablic, co jest kompletnie niezrozumiałym procederem.

ZGH nadal ostrzega i informuje, że do zapadlisk i deformacji nie wolno się zbliżać, bo teren ten jest bardzo niestabilny i niebezpieczny nie tylko ze względów zapadliskowych, ale również postępujących procesach zalewiskowych. Szczegółowa lokalizacja możliwych wpływów eksploatacji zawałowej została przedstawiona w załączonych mapach.

W związku z tym, że proces powstawania deformacji nieciągłych budzi społeczne zaniepokojenie, ZGH „Bolesław” S.A. będzie regularnie w odstępach kwartalnych informować o pracach zespołu ds. wspomnianych wyżej deformacji nieciągłych.

Mapa Rejon Olkusz Mapa Rejon Boleslaw Mapa Rejon Pomorzany