Kim był święty Florian?

W kościele katolickim kult świętego Floriana – dowódcy wojsk rzymskich, który w imię wiary był torturowany i 4 maja 304 roku został utopiony w rzece Enns - zapoczątkował pożar kościoła na krakowskim Kleparzu w 1528. Ogień strawił całą dzielnicę z wyjątkiem kościoła, w którym znajdowały się relikwie tego świętego, otrzymane w XII wieku przez Kazimierza Sprawiedliwego. Krakowianie uznali to wydarzenie jako dowód szczególnej opieki św. Floriana nad świątynią i wiernymi, a jego kult zaczął być czczony nie tylko w Krakowie, ale w całym kraju. Wierni polecali się jego opiece podczas pożarów, powodzi i sztormów. Św. Floriana za patrona wybrali sobie przedstawiciele zawodów ogniowych, a więc także hutnicy. Ten patron nie tylko ma ich chronić przed żywiołem, ale być moralnym wzorem wierności, męstwa i odwagi.

Historia Dnia Hutnika

Początków tego święta należy szukać w okresie powojennym, kiedy w przemyśle utrwalił się podział na górnictwo i hutnictwo. Górnicy obchodzili swoje święto w dzień św. Barbary, a hutnicy w dzień św. Floriana. Oficjalnie Dzień Hutnika został wprowadzony w 1956 roku, ale w Akademii Górniczo-Hutniczej, która kształciła przedstawicieli tego zawodu, zaczęto je organizować w sposób ściśle określony 6 lat później. Wtedy po raz pierwszy powołano Komitet Organizacyjny Dnia Hutnika, którego zadaniem było przygotowanie Karczmy pod Kadzią. Jednym z najważniejszych elementów scenariusza był ceremoniał oficjalnego przyjmowania adeptów tego zawodu do stanu hutniczego. Dzień Hutnika był okazją do podkreślenia znaczenia tego ciężkiego zawodu i oczywiście do wspólnej zabawy.

Dzień Hutnika w ZGH

W Zakładach Górniczo-Hutniczych „Bolesław” 7 maja 1994 roku po raz pierwszy zorganizowano obchody tego święta w pełnym wymiarze, a więc z uroczystym ślubowaniem. Obchody miały uroczystą oprawę na wzór tych barbórkowych i rozpoczęły się Mszą święta w parafii pw. św. Andrzeja Boboli w Bukownie. Celebrował ją ordynariusz diecezji sosnowieckiej biskup Adam Śmigielski, a udział w niej wzięli hutnicy wraz z rodzinami, dyrekcja zakładu, związki zawodowe z pocztami sztandarowymi oraz mieszkańcy Bukowna. Całość uroczystej oprawy dopełniała orkiestra ZGH „Bolesław” S.A.

Następnie w cechowni kopalni „Bolesław” odbyła się uroczysta akademia z udziałem członków dyrekcji ZGH „Bolesław”, licznego grona hutników i górników, związków zawodowych, przedstawicieli władz samorządowych Olkusza, Bukowna i Bolesławia, nauki polskiej (AGH, Politechniki Śląskiej), zaprzyjaźnionych zakładów, urzędów i służb państwowych (Policji, Wojska Polskiego, Służby Zdrowia, Sanepidu, UDT itp.) jak i pozostałych pracowników Zakładów, z szacownymi emerytami hutniczymi na czele.

Każda uroczystość rozpoczynała się tradycyjnym powitaniem gości, a następnie przy akompaniamencie orkiestry, wprowadzono sztandary ZGH „Bolesław” i związkowych. Po odegraniu przez orkiestrę hymnu państwowego i hutniczego, przemówieniu dyrekcji i złożeniu życzeń, wręczono nagród, odznaczenia i dyplomy zasłużonym pracownikom wyróżnionym za wieloletnią pracę w ZGH „Bolesław” oraz Zasłużonym Pracownikom Huty. Na zakończenie tej części orkiestra zakładowa odegrała tradycyjne „ Sto lat” dla odznaczonych i wyróżnionych hutników.

Dalsza część uroczystych obchodów odbywała się w remizie OSP w Bukownie. Spotkanie hutników w Karczmie pod Kadzią prowadził Stary Strzecha. W trakcie spotkania przed symbolicznym piecem hutniczym odbywało się tradycyjne pasowanie na hutnika − obrzęd zapożyczony z AGH w Krakowie. Mistrz ceremonii pasowania wzywał młodych hutników przed oblicze Starych Strzech, gdzie na kowadle przekuwali oni młotem sztabki cynku, po czym zostawali przyjęci do Hutniczego Stanu.

Po odbytej ceremonii rozpoczęto biesiadę piwną w tak zwanej Karczmie pod Kadzią. Piwo podawano w specjalnie na tę okazję wykonanych odświętnych kuflach. Ten czas ucztowania wypełniono pieśniami biesiadnymi oraz licznymi zabawami i konkursami z tradycyjnym konkursem nobilitującym na Króla Piwnego. Biesiada trwała do późnych godzin popołudniowych.

Tradycję tę przerwała pandemia koronawirusa w 2020. Wprowadzone obostrzenia sprawiły, że ani w ZGH „Bolesław” S.A., ani w innych firmach górniczych i hutniczych, nie odbyły się tradycyjne imprezy barbórkowe i hutnicze: akademie, Karczmy piwne, Karczmy pod Kadzią.

Akademia z okazji Dnia Hutnika (fot. K. Boniecki)

Wystąpienie Prezesa Zarządu Dyrektora Naczelnego ZGH „Bolesław” S.A. z okazji Dnia Hutnika (fot. K. Boniecki)

Akademię z okazji Dnia Hutnika prowadzi Dyrektor Huty mgr inż. Leszek Stencel (fot. K. Boniecki)

Przykład jednego z odznaczeń wręczanych z okazji branżowego święta hutniczego (fot. K. Boniecki)

W Dniu Hutnika dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Bukownie składają życzenia Prezesowi Zarządu Stalprodukt S.A. Piotrowi Janeczkowi (fot. K. Boniecki)

W Dniu Hutnika Dyrektor Naczelny ZGH „Bolesław” S.A. Bogusław Ochab wręcza dzieciom ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Bukownie drobne upominki (fot. K. Boniecki)