MUNDUR GÓRNICZY
Współczesny galowy mundur górniczy ustanowiony został w 1949 r. W swej stylistyce nawiązuje do mundurów górniczych z końca XIX wieku. Są to pradawne elementy górniczej odzieży roboczej, pełniące niegdyś konkretne funkcje użytkowe. Krótka pelerynka to pozostałość po obszernej pelerynie, chroniącej niegdyś przed wodą w kopalni, liczne zakładki na piersiach i rękawach to pozostałość po kieszeniach, do których wkładano lont i krzesiwo, niezbędne przy pracach strzałowych.
Uzupełnieniem munduru galowego jest nakrycie głowy nazywane czako. Wywodzi się z dawnej wysokiej, sztywnej czapki wojskowej w kształcie ściętego stożka z płaskim denkiem i z daszkiem, noszonej w Polsce w czasach Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego. Jego nazwa pochodzi z niemieckiego „tschako” lub z węgierskiego „csákó”. Z przodu ma umieszczone godło górnicze i miotełkę (dawne narzędzie do czyszczenia otworów strzałowych). Współcześnie to zamocowany z lewej strony pióropusz z gęsich piór.
STOPNIE GÓRNICZE
Stopnie górnicze nadawane są z mocy Uchwały Rady Ministrów. Są uprawnieniami honorowymi i wyrazem uznania dla posiadanych kwalifikacji. Nadanie stopni górniczych następuje poprzez wręczenie dyplomu w czasie uroczystości barbórkowych. Stopni jest osiem rodzajów:
- generalny dyrektor górnictwa (minister, sekretarz lub podsekretarz stanu),
- generalny dyrektor górniczy (I, II i III stopnia),
- dyrektor górniczy (I, II i III stopnia),
- inżynier górniczy (I, II i III stopnia),
- technik górniczy (I, II i III stopnia),
- górnik (I, II i III stopnia),
- aspirant górniczy (I, II i III stopnia).
MILITARIA GÓRNICZE: SZPADA, KORDELAS, BARDA
SZPADA
Prawo noszenia szpady mieli w średniowieczu górmistrze i żupnicy bractwa kopaczy soli z Wieliczki, jako ludzie wolni. Szpada służyła do obrony. W XIX wieku po wprowadzeniu w kopalniach jednolitych mundurów górniczych, szpada, uznana za nieodłączną część umundurowania wyższych rangą członków Królewskiego Korpusu Górniczego, stała się symbolem władzy wyższych urzędników górniczych i nadzoru.
Obecnie zasady, warunki i tryb nadawania szpad górniczych w uznaniu za wzorową, dwudziestopięcioletnią nieprzerwaną pracę pod ziemią regulują stosowne przepisy, zgodnie z którymi honorową szpadę górniczą nosi się wyłącznie przy uroczystym mundurze górniczym.
BARDA
Barda – to najstarszy z insygniów górniczych znany już w XVI wieku. Była przedmiotem służącym do pracy lub przedmiotem paradnym. Jest to rodzaj toporu wykonanego z blachy żelaznej z górnym końcem ostrza wydłużonym w szpic. W blasze wykonany jest otwór służący do wyjmowania gwoździ. W bardach paradnych otwór ten wycinano w kształcie godła górniczego. Barda używana była również jako broń, ponieważ w czasach średniowiecza bractwa gwareckie często musiały bronić przed rabusiami szybów i urządzeń górniczych.
KORDELAS / KORDZIK
Kordelas – to krótka broń myśliwska kłująca, obusieczna, służąca do dobijania postrzelonej zwierzyny. Nosili ją studenci Akademii Górniczej w Kielcach do czasu ukończenia studiów. Wyglądem przypomina małą szpadę. Nawiązując do tej tradycji w uznaniu zasług dla długoletniej działalności związkowej i pracy dla górnictwa polskiego przyznaje się obecnie Honorowy Kordzik Górniczy.
GODŁO GÓRNICZE
Najstarszym symbolem górnictwa jest róg. Nawoływali się za jego pomocą kopacze wszelkich kruszców, wędrując po lasach i kniejach w poszukiwaniu cennych kopalin. Współczesnym międzynarodowym godłem górniczym jest skrzyżowany na zielonym tle młotek czyli perlik i klin żelazny na trzonku zwanym żelazem. Obydwa narzędzia są koloru czarnego.
FLAGA GÓRNICZA
Flaga górnicza ma kolor zielono - czarny. Przyjmuje się, że zieleń oznacza nadzieję niezbędną w tym zawodzie. Nadzieję na codziennie bezpieczną pracę i szczęśliwy powrót do domu, nadzieję dodającą odwagi przed zjazdem w czeluści kopalni i zmaganiem się z naturą. Czarny kolor jest symbolem niebezpieczeństwa zagrażającego stale górnikowi. W bardziej prozaicznej interpretacji zieleń oznacza trawę (powierzchnię ziemi), a czerń ciemności lub węgiel kamienny.